Có nên cho trẻ uống nước?
Có nhiều hướng dẫn về vấn đề này, phần lớn các chuyên gia đồng thuận rằng trẻ em dưới 6 tháng tuổi, dù là đang bú mẹ hay dùng sữa công thức đều không nên uống nước. Sữa mẹ hay sữa công thức có đến 90% là nước, do đó nếu trẻ bú đủ cử thì đã đủ lượng nước trong ngày. Bụng của trẻ rất nhỏ, và thận đang phát triển dẫn đến nguy cơ trẻ có nguy cơ bị thiếu dinh dưỡng và ngộ độc nước nếu uống nhiều nước. Khi bạn cho trẻ dưới 6 tháng tuổi uống nước, bạn đã đưa vào cơ thể trẻ một loại chất lỏng không hữu ích, trẻ sẽ không còn chỗ để chứa vitamin, đạm và khoáng chất trong bụng, làm cho trẻ bị thiếu dinh dưỡng.
Một vấn đề nguy hiểm hơn đó là ngộ độc nước, thận của trẻ vẫn cần thời gian hoàn thiện chức năng do đó không thể cân bằng nồng độ nước và điện giải trong cơ thể. Khi uống nhiều nước, các chất điện giải bị pha loãng dẫn đến các triệu chứng nguy hiểm như:
- Nôn ói
- Mệt mỏi
- Hôn mê
- Tiểu nhiều, hơn 8 tã 1 ngày
- Lú lẫn, bứt rứt
- Thay đổi hành vi
- Co giật
- Khó thở
Trẻ nhỏ uống bao nhiêu nước là đủ?
Viện Hàn Lâm Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến cáo trẻ trên 6 tháng tuổi không nên uống quá 220ml (8 ounce) nước mỗi ngày, duy trì ở mức 50-120ml mỗi ngày. Bạn có thể đánh giá nhu cầu nước của trẻ thông qua quan sát lượng nước tiểu của trẻ và mức độ hoạt động trong ngày. Trẻ khỏe mạnh bình thường đi tiểu khoảng 4 đến 6 tã ướt nặng mỗi 24 giờ
Ở độ tuổi ăn dặm (6-12 tháng tuổi), trẻ ăn nhiều thức ăn đặc và ít uống sữa hơn, khi đó trẻ cần uống thêm nước. Trẻ không cần uống nhiều nước nhưng luyện tập uống nước bằng ly ở độ tuổi này là một kỹ năng cần thiết và giúp trẻ cảm nhận được nhiều loại chất lỏng khác nhau ngoài sữa. Trẻ nên tập uống nước bằng ly hoặc bình tập uống nước thay vì dùng bình sữa.
Uống nước bằng ly hay bình tập uống sẽ giúp trẻ có kỹ năng uống nước. Thực tế học uống nước là một kỹ năng khó, nước trôi nhanh đòi hỏi lưỡi và cơ nuốt phải làm việc nhanh. Tránh dùng bình sữa để uống nước vì trẻ có thể sẽ uống quá nhiều, và không học được các kỹ năng vận động miệng. Lựa chọn ly nhỏ và mỗi lần chỉ cho trẻ uống một ít nước. bạn có thể xem video trẻ tập uống nước trong đường link ở cuối bài.
Trẻ uống nước gì?
Trẻ chỉ cần nước lọc thông thường như bạn vẫn uống mà không cần một loại nước đặc biệt nào cả. nhưng cần phải đảm bảo nguồn nước sạch và không dùng nước đã để quá 24 giờ. Không nên cho trẻ uống nước có gas vì lượng đường và muối trong nước có gas không tốt cho trẻ, và khí gas cũng làm trẻ bị đầy bụng.
Trẻ từ 1 đến 3 tuổi cần khoảng 800-1000ml dịch mỗi ngày, bao gồm cả nước và sữa (tương đương 500-600 ml sữa và 400-500ml nước). Nước lọc sẽ tốt hơn nước trái cây (vì nước trái cây có nhiều đường) nhưng bạn có thể pha một ít nước trái cây vào nước lọc để tạo hương vị, giúp trẻ uống nhiều nước hơn. Bạn cũng có thể khuyến khích trẻ ăn nhiều trái cây có hàm lượng nước cao.
Nhận biết trẻ bị thiếu nước
Những dấu hiệu trẻ thiếu nước:
- Môi khô
- Khóc không có, ít nước mắt
- Mắt trũng
- Thóp trũng ở những trẻ nhỏ còn thóp trước
- Nước tiểu sậm màu
- Mệt mỏi, buồn ngủ nhiều
► Nếu trẻ có những dấu hiệu trên, bạn nên đưa trẻ đi gặp bác sĩ ngay
Trẻ uống nước sớm và nhiều hơn khi nào?
Trong trường hợp bệnh lý như trẻ bị tiêu lỏng, bác sĩ có thể sẽ hướng dẫn người nhà cho bé uống thêm nước điện giải hay tăng cường sữa để bù lượng nước mất.
Có nên pha loãng sữa công thức khi trẻ bị táo bón?
Câu trả lời là không. Trẻ bị táo bón cũng được cho uống thêm nước nhưng không quá 110ml (4 ounce) ở trẻ 6-9 tháng, và không quá 220ml (8 ounce) ở trẻ 9-12 tháng kết hợp với cho ăn thêm rau và trái cây.
Khi thời tiết nóng hơn? Nên cho trẻ bú sữa nhiều hơn chứ không phải là uống thêm nước.
Nếu trẻ sốt? Trẻ dưới 6 tháng tuổi và bú sữa mẹ nên được cho bú mẹ nhiều hơn, đối với trẻ bú sữa công thức, nên cho trẻ uống thêm sữa công thức từng ít một. Trẻ trên 6 tháng tuổi bị sốt có thể cho uống thêm ít nước.
Tập cho trẻ uống nước:
- Độ tuổi 6-12 tháng.
- Rót nước trước mặt trẻ.
- Gõ/ vỗ lên bàn để làm cho trẻ chú ý.
- Làm mẫu bằng cách uống nước trong ly của trẻ.
- Để ly nước trong tầm mắt của trẻ để xem trẻ có nhu cầu lấy nước hay không.
- Và đôi khi trẻ sẽ thích uống nước trong ly của cha/ mẹ.
Khuyến khích tính độc lập của trẻ ngay từ đầu bằng cách để ly nước xa trẻ, để trẻ chủ động đưa tay lấy nước. Ngay từ 6 tháng tuổi trẻ đã có thể cầm đồ vật bằng 2 tay, đây là thời điểm có thể tập uống nước bằng ly. Ở trẻ lớn hơn, bạn có thể hướng dẫn trẻ tự rót nước.
Những quan niệm sai như pha loãng sữa công thức khi trời nóng hay khi trẻ bị táo bón, bị sốt, hoặc pha sữa công thức đặc hơn rồi uống thêm nước sau đó đều không được chấp nhận.
Video tập cho trẻ uống nước: https://solidstarts.com/starting-solids/water/
BsCK1 Lê Ngọc Hồng Hạnh – Dịch và Tổng hợp